تابلو برق سه فاز چیست؟
به منظور محافظت از تجهیزات الکتریکی از یک محفظه یا یک چهار چوب استفاده میشود که به آن “تابلو برق سه فاز” میگویند. معمولا در تابلو برقهای سه فاز تجهیزات مختلفی همچون شیرهای برقی و کمپرسور و … قرار میگیرد. این روزها تابلو برقهایی که تولید میشوند انواع مختلفی دارند که از جمله آنها میتوان به تابلو برق صنعتی اشاره کرد، البته محبوبترین و یا پرکاربردترین تابلو برقها دو نوع تکفاز و سه فاز هستند؛ با استفاده از تابلو برقها امنیت چند برابر میشود. تابلو برقهای سه فاز بسیار پرکاربردند برای مثال در مکانهایی همچون کارخانجات، صنایع، سازمانهای سازمانی و یا تجاری و … به وفور مورد استفاده قرار میگیرند.
اصولا این تابلو برق پر از تجهیزات الکتریکی یا الکترونیکی است که علاوه بر محافظت از این تجهیزات باعث میشود که به اپراتور تجهیزات شوک الکتریکی وارد نشود و تجهیزات را در برابر عوامل مختلفی محیطی همچون رطوبت، گرد و غبار، ضربه و … کاملا محافظت میکند. در این تابلو برقهای سه فاز به منظور تغذیه مصرف کنندهها از ولتاژ ورودی سه فاز استفاده میکند. تابلو برقهای سه فاز اغلب با پلاستیک و یا فلز طراحی و تولید میشوند و در نتیجه با توجه به اصول و استانداردهای مختلف، در اندازه و ابعاد مختلفی روانه بازار میشوند.
برای خرید و یا مشاوره با شمارههای درج شده در وب سایت، تماس حاصل فرمایید.
چه مواقعی از تابلو برق سه فاز استفاده میشود؟
به طور معمول تابلو برق سه فاز نسبت به تابلو برق تک فاز استفاده بیشتری دارد و میتوان گفت این نوع تابلو برق یک گزینه مناسب و کاربردی برای استفاده در مصارف صنعتی به حساب میآید. امنیت خیلی از دستگاهها، موتورهای پر مصرف و خیلی قوی و با قدرت در صورت به کار بردن تابلو برق سه فاز به طور صحیح تامین خواهد شد. در بسیاری از صنایع خیلی بزرگ از جمله صنایع غذایی، صنایع تکنولوژی، صنایع تولید لباس و… این نوع موتورهای الکتریکی پر قدرت به کار گرفته میشوند. تابلوهای برق سه فاز جهت مصارف واحدهای مسکونی که مقدار ولتاژ در آنها زیاد است، در موارد زیادی به کار میروند.
به عنوان مثال، در صورتی استفاده از ماینر در خانه خود، برای تضمین امنیت دستگاه باید تابلوهای برق سه فاز را مورد استفاده قرار دهید. این تابلو برقها در موارد ضروری، به این معنی که در همه صنایع و شرایط مسکونی قابلیت نصب دارند. به این ترتیب هزینه کمتری در زمان صدمه دیدن دستگاه الکتریکی به وجود میآید. چهار سیم در تابلو برقهای سه فاز به کار گرفته میشود که سه تا از آنها رسانای جریان برق هستند و یکی از آنها از نوع خنثی است. سیستمهای سه فاز به صورتی قابل تنظیم هستند که میتوانند عملکرد یک سیستم تک فاز را از خود نشان دهد ولی عکس آن قابل انجام نیست.
کاربرد تابلو برق سه فاز
مدلهای مختلفی از تابلو برق سه فاز وجود دارد و به بازار عرضه میشوند که با توجه به تنوع آنها نوع تابلو نیز متفاوت خواهد بود ولی در واقع عملکرد یکسانی دارند. تابلو برق سه فاز در سطح وسیعی، در مصارف صنعتی کاربرد دارد و مناسبتر از نوع تک فاز میباشد. امنیت دستگاهها و موتورهای الکتریکی پر مصرف و پر قدرت مورد استفاده در بیشتر صنایع بزرگ مثل صنایع تولید لباس، تکنولوژی و صنایع غذایی توسط تابلو برق ۳ فاز قابل تامین خواهند بود.
در کل برق سه فاز در واحدهای اداری تک فاز، منازل مسکونی و برق واحدهای تجاری مشاهده میشود، چون به در پمپ چاه، آسانسور و مصرف کنندههای دیگر به این نوع برق نیاز دارند. در حال حاضر در ساختمانهای مسکونی برق سه فاز استفاده فراوانی دارد. بهترین و به صرفهترین روش انتقال برق، برق سه فاز محسوب میشود. اختلاف ولتاژ بین هر کدام از فازها در این تابلوها با یکدیگر ۳۸۰ ولت است در حالی که بین فاز با نول اختلاف ولتاژی معادل ۲۲۰ ولت مشاهده میشود.
انواع تابلو برق سه فاز
در واقع تابلو برق سه فاز مانند هر محصولی که ساخته میشود در مدلها و انواع مختلفی روانه بازار میشود. اصولا این تابلو برق میتواند به هر مدلی ساخته شود اما شباهتی که بین آنها دیده میشود این است که همه آنها از یک اصول کلی تبعیت میکنند. از جمله تابلو برقهای سه فاز میتوان به تابلو برق توکار سه فاز، تابلو برق ایستاده سه فاز، تابلو برق دیواری سه فاز، تابلو برق میزی سه فاز، تابلو برق رک سه فاز و … اشاره کرد. کاربرد و مشخصات فنی هر کدام از این تابلو برقها متفاوت است به همین دلیل در شرایط مختلف از آنها بهره میبرند.
نا گفته نماند که تابلو برقهای سه فاز مدلهای مختلف دیگری هم دارند که از جمله آنها میتوان مواردی همچون تابلو برق ایستاده قابل دسترس، تابلو برق سلولی سه فاز، تابلو برق تمام بسته دیواری سه فاز را نام برد. اصولا این تابلو برقهای ذکر شده شامل زیر مجموعههایی با نام اصلی، فرعی، نیمه اصلی هستند. میتوانید انواع تابلو برقهای سه فاز را با بهترین عملکرد و کیفیتی عالی از فروشگاه اینترنتی تابلو پاور با قیمتی مناسب، تهیه و خریداری کنید.
اجزای تابلو برق سه فاز
در واقع زمانی که قرار است یک تابلو برق سه فاز طراحی شود از تجهیزات و قطعات خاصی استفاده میکنند، این تجهیزات و قطعات با توجه به مدل تابلو برق 3 فاز کاملا متغیر خواهد بود. داخل هر تابلو برق از تجهیزات و قطعاتی همچون تایمرها، بیمتالها، کنتاکتورها، کلید کامپکت، فیوزها، کلیدهای محافظ جان، کلیدهای مینیاتوری، شستی فرمان، چراغ سیگنال و … دیده میشود. در تابلو برقهای 3 فاز ترانس جریان هم وجود دارد در واقع این قطعه میتواند میزان جریان ورودی اولیه از 100 تا 650 آمپر با خروجی 5 آمپر را به خوبی پشتیبانی کند.
ترانسها را در ابعاد و اندازههای مختلفی تولید میکنند که به راحتی روی انواع تابلو برقها قابل نصب هستند. قطعه دیگری که روی تابلو برق 3 فاز نصب میشود کنترل بار است که از موتورهای الکتریکی در برابر جریانهای اضافی محافظت میکند؛ به این صورت اگر جریان مدار یشتر از مقدار مشخص شده باشد، آن را قطع میکند. وجود این قطعه الکتریکی موجب میشود که ایمنی سایر تجهیزات و عملکرد آنها افزایش یابد، و یا این که از بروز اتفاقهای غیر قابل پیشبینی جلوگیری میکند. اما کنترل فازی که که تابلو برقهای سه فاز استفاده میشود به صورت یک حفاظت کننده در مدار عمل میکند.
نصب تابلو برق سه فاز
اگر جریان بیشتر از 0.7 کیلو وات باشد از تابلو برقهای سه فاز استفاده میکنند. اگر در یک واحد مسکونی هستید و لازم است که از تابلو برق استفاده کنید، در صورتی که جریان بیشتر از حد مجاز است پیشنهاد میکنیم که تابلو برق 3 فاز را نصب کنید. آموزش نصب تابلو برقهای سه فاز را نمیتوان در یک بخش کوچک شرح کرد چرا که برای نصب آن لازم است دورههای مختلفی را پشت سر بگذارید اما در این بخش نصب این تابلو برقها فقط به اتصال بار تکفاز میپردازیم و در واقع موتور سه فاز را روشن نمیکنیم.
روش سیمکشی سه فاز صفحه توزیع و نصب این تابلو برق به صورت زیر است:
1️⃣ در وهله اول لازم است که ولت سنج سه فاز را متصل کنید.
2️⃣ قطع کننده مدار یا MCCB را به عنوان یک کلید اصلی در نظر بگیرید یعنی سه فاز ورودی به سه فاز خروجی (R, Y, B) متصل نمایید.
3️⃣ حال در وهله بعدی سه خروجی (R, Y, B) را از قطع کننده مدار یعنی MCCB به DP و SP و MCB و RCD متصل کنید.
4️⃣ در این وهله بایستی RCD را از DP به Link Neutral Link و Phase (Line) متصل نمایید. حال خطوط فاز خروجی را بایستی به مدارهای فرعی و نهایی متصل نمایید. البته این کار را باید برای سیمهای خنثی نیز انجام دهید.
5️⃣ در نهایت کار لازم است که لوازم الکتریکی را با ترمینال پیوند ارت متصل کنید.
نکات بستن تابلو برق سه فاز
برای ساخت تابلو برق سه فاز، سیم اتصال به زمین را به کار میبرند که طراحی آن به صورت رنگ سبز صورت گرفته است.
سیمهای سه فاز دارای یک طیف رنگی است که ترتیب قرار گیری آنها به صورت زرد، قرمز و آبی و سیم نول به رنگ مشکی است.
برای خاموش و روشن کردن تابلو برق سه فاز، یک کلید گردان را مورد استفاده قرار میدهند.
تمام نکات ایمنی در زمان ساخت و بستن تابلو برق حتما باید در نظر گرفته شوند.
دو نقشه داخلی و رایزر دیاگرام برای بستن و ساخت تابلو برق سه فاز طراحی میشود.
یک کلید ورودی خودکار باید در آن به کار برد. در صورت استفاده جداگانه از کلید و فیوز، پیش از فیوز باید اقدام به نصب کلید کنید. به این ترتیب زمانی که کلید را خاموش کنید، فیوز نیز قطع خواهد شد.
فیوز فشنگی بهتر است در این نوع تابلوها به کار برده شود.
از رنگ نسوز برای رنگآمیزی شینها به کار میرود.
در سیمکشی داخلی تابلو برق سه فاز از سیم مسی استفاده شود.
با استفاده از سطح مقطع کابل این نوع تابلو برق محاسبه میشود.
استانداردهای طراحی و ساخت تابلو برق سه فاز
برای ساخت و طراحی کردن یک تابلو برق سه فاز لازم است که اصول و استانداردهای لازم اعمال شود:
✔️انتخاب تابلو برق مناسب و فضای مناسب برای تجهیزات: اصولا بدنه و اسکلت تابلو برق باید به صورتی انتخاب شود که برای انجام سیم کشیها و نصب تجهیزات مختلف فضای کافی وجود داشته باشد. همیشه در نظر داشته باشید ممکن است که تابلو برق را توسعه دهید بنابراین لازم است که برای اضافه کردن چندین مصرف کننده، فضای اضافی و کافی وجود داشته باشد.
✔️سایز سیمها و نوع قطعات: برای اندازه مناسب سیمها و انتخاب یک قطعه مهم برای آن دو قانون مهم وجود دارد. قانون اول این است که سایز سیمها را بر اساس جریان بار انتخاب کنید؛ یعنی سیمها به صورتی انتخاب شوند که بتوانند جریان بار مورد نیاز را تامین کنند. قانون دوم این است که بر اساس الزامات عملیات تهیه شوند.
✔️لیبل زدن: در تابلو برقهای سه فاز لازم است که ار لیبل استفاده شود. در واقع بایستی تمام پایانهها، سیمها و … به صورت کامل لیبل زده شوند. لیبل زدن تجهیزات باعث میشود که در زمان صرفه جویی شود.
✔️درب تابلو برق: شاید تصور کنید که درب تابلو برقها جزء گزینههای ثانویهاند اما اینگونه نیست چرا که دربها هم همچون سایر قطعات در عملکرد بهتر اجزای داخلی موثر هستند. دربها بایستی که در شرایط آب و هوایی مختلف، مواد تمیز کننده، دمای بالا و… مقاومت بالایی از خود به نمایش بگذارند.
تابلو برق سه فاز آسانسور
در واقع آسانسورها برق مورد نیاز خود را از کنتور عمومی ساختمان تامین میکنند. تمام ساختمانهایی که از آسانسور استفاده میکنند باید از کنتورهای سه فاز برخوردار باشند چرا که تابلو سه فاز آسانسور متشکل شده از سه فیوز هستند. این سه فیوز بر اثر جریانهای اضافهای که از اتصال کوتاه به وجود میآیند، واکنش نشان میدهند. گفتنی است که از قطعات دیگری همچون ترمینالهای سه فاز، شینه نول، شینه ارت، ترمینالهای نول و ارت برخوردار است.
اصولا روی این تابلو برقها یک کلید سه فاز غلطکی، دو کلید مینیاتوری، سه چراغ سیگنالی وجود دارد. باید بدانید که زمانی سه چراغ سیگنالی روشن هستند یعنی این که سه فاز وجود دارد. اساسا کلید سه فاز غلطکی هم وظیفه دارد که مدار سه فاز آسانسور را به صورت کامل قطع کند. تابلو برق سه فاز آسانسور وظیفه دارد که برق تابلوی کنترل، برق موتور، اتاقک موتور خانه، پریزهای چاله آسانسور را تامین کند.
پیشنهاد مطالعه⏪⏪ تابلو برق آسانسور
کابل مورد استفاده در تابلو برق سه فاز آسانسور
برای تابلو برقهای سه فاز معمولا از کابلهای پنج رشته استفاده میشود برای مثال کابل پنج رشته از کنتور عمومی کشیده میشود و در اصل برق قسمتهای مختلفی همچون چراغها، موتورخانه، پریزهای چاله آسانسور را تامین میکند در اصل برق تمام سیستم آسانسور را تامین میکند. با توجه به این مسئله لازم است که ساختمانهایی که شامل آسانسور هستند از کنتور سه فاز استفاده کنند. کابلی که در تابلو برق برای موتور آسانسور استفاده میشود دارای توانی به اندازه 5/5 کیلو وات است.
در بسیاری از موارد کمتر از این مقدار یک کابل 5*6 خواهد بود بنابراین برای موتور آسانسور از کابل 5*10 با توان 5/9 کیلو وات استفاده میکنند. در واقع از پنج رشته آن، یک رشته به منظور نول، یک رشته برای ارت و سه تای دیگر برای برق سه فاز مورد استفاده قرار میگیرد. اصولا این کابل را با استفاده از یک لوله برق نسوز و یا یک لوله برق فولادی، از کنتور عمومی به درون چاله آسانسور و سپس از آن جا تا اتاقک موتور خانه کشیده میشود و در نهایت به تابلو برق متصل میشود. لوله نسوز یا فولادی را هر دو متر توسط یک بست به دیواره چاله آسانسور محکم میبندند.
نصب تابلو برق سه فاز آسانسور
بهترین مکانی که تابلو برق سه فاز را در نصب میکنند، در نزدیکی درب ورودی موتورخانه است که معمولا در ارتفاع 120 تا 140 سانتیمتری از کف موتورخانه خواهد بود. معمولا توسط چهار عدد پیچ و رول پلاک، این تابلو برق را روی دیوار نصب میکنند. بعد از این که تابلو روی دیوار نصب شد، فاز R-S-T کابل سه فاز را به ترمینالهای تابلو برق متصل میکنند. پس از آن سیمی که به رنگ زرد/سبز است را به شینه ارت متصل میکنند. سیم نول را که به رنگ آبی است را به شینه نول وصل میکنند. در نهایت برق ورودی تابلو برق سه فاز را از ترمینالهای خروجی توسط یک سیم به تابلو فرمان متصل میکنند.
سخن آخر
اگر قصد خرید آسان و مطمئن، انواع تابلو برق صنعتی را دارید با کارشناسان تابلو پاور در تماس باشید و یا با مراجعه به سایت www.tablopower.ir از انواع محصولات ما دیدن فرمایید.
پیشنهادات و نظرات خود را در مورد مقاله تابلو برق فشار متوسط با ما به اشتراک بگذارید.
بروزرسانی در تاریخ 1401/08/15