شاید برایتان سوال ایجاد شده باشد که تابلو برق چیست؟ تابلو برق شامل تجهیزات قطع و وصل، فرمان، سنجش، حفاظت و نظارت است که به هم متصل و در محفظهای تعبیه میشوند.
فضای بسته فلزی تنها یک نوع از تابلو محسوب میشود، در گذشته خطرات حاصل از عوامل محيطی و مشکلات حاصل از نصب تجهيزات و اتفاقاتی نظیر اتصال کوتاه در تجهيزات الکتريکی به وجود آمده است. از این رو لزوم افزایش ايمنی بیش از پیش احساس میشود. از جمله عواملی که لزوم و اهمیت تابلو برق را به ما یادآور میگردد این است که کلیه بخشهای برق دار در دسترس اپراتور قرار میگرفتند، از این رو سازندگان و متخصصان را بر آن داشت تا در پی افزایش ایمنی باشند. بنابراین آنها تابلو برق را به صورت یک محفظه بسته طراحی نمودند تا تجهيزات درون آن غير قابل دسترس باشند.
این محفظه بسته تجهیزات الکتریکی را در بر میگیرد، لازم به ذکر است که تابلوها با توجه به نوع خود میتوانند دارای تجهیزات پنیوماتیک همچون شیرهای برقیکمپرسور نیز باشند. کار و هدف اصلی این سیستم نظارتکنترل و حفاظت از دستگاههای الکتریسیتهای است که گران قیمت نیز هستند. ضمن اینکه موضوع حفاظت افزون بر دستگاه تحت تاثیر عوامل انسانی نیز میباشد. تابلو برق صنعتی این فعالیتها را به واسطه یک سری دستگاههای نظارتی الکتریکی همچون انواع رلههای کنترل بار، رلههای کنترل فاز، انواع بی متالها، کنتاکتورها، تجهیزات PLC، وسایل نمایشگر و … صورت میدهد.
اجزاء تابلو برق
✔️کنتاکتور: قطعه ای است که به واسطه آن دستور قطع و وصل مدار از راه دور داده میشود.
✔️بی متال: بی متال ها به منظور کنترل جریان در تابلو برق صنعتی کاربرد دارند. چنانچه مشکلی در مکان تجهیزات کارخانه ایجاد شود، به طور مثال موتور جریان بیشتری از جریان نامی بکشد، بی متال جریان را قطع مینماید.
✔️رله: قطعهای است که بست به خطاهای گوناگون پیش آمده در مدار، دستور قطع یا وصل را میدهد.
✔️کلید: برای قطع و وصل کردن مدار کاربرد دارد.
✔️وسایل اندازه گیری: قطعاتی که برای محاسبات پارامترهای متغیر مدار نصب میشوند. مانند آمپرمتر، ولت متر، وات متر، فرکانس متر و …
✔️ترانس جریان یا ولتاژ: برای کاهش یا افزایش جریان یا ولتاژ استفاده میشود.
✔️بدنه یا محفظه تابلو (Enclosure): بخشی از تابلو از جنس فلز که کلیه قطعات و تجهیزات در آن قرار میگیرند.
✔️ارتباطات بین قطعات یا سیم و کابلها: به منظور برقراری ارتباط بین اجزای گوناگون تابلو از هادیها به شکل سیم یا کابل به کار میرود.
✔️پیچ و مهره های اتصال: از پیچ و مهرهها به طور کلی برای نصب تجهیزات در یک تابلو برق صنعتی استفاده میشود.
✔️فیوز: برای قطع و وصل جریان در قسمتهای گوناگون استفاده میشود.
✔️شمش مسی (شینه): به منظور انتقال جریان برق بسیاز زیاد به جای کابلها در تابلو از شینه یا شمش مسی استفاده میشود که به دو شکل قرار داده میشوند، افقی و عمودی
✔️طلق: برای محافظت از تماس با شینههای انتقال برق به کار میرود.
✔️سی تی (Current Transmitter): برای کنترل جریان در قسمتهای گوناگون تابلو برق استفاده میشود.
✔️سافت استارتر: ابزاری برای نرم راه انداختن موتورهاست که در بعضی از تابلوهای برق صنعتی به کار میرود.
✔️وارنیش (Cable Varnish): عایق الکتریسیته برای ممانعت از اتصال ناخواسته بین اجزا و شینهها
تابلو برق ولتاژ پایین
تابلوهای برق بر مبنای IEC 60947،با ولتاژ 1000 ولت و 1500 ولت به عنوان تابلو برق ولتاژ پایین (LV) نامیده میشود (ولتاژ نامی۶۹۰ ولت و ولتاژ کاری ۴۰۰ ولت). در اصطلاح تابلو برق عبارت کلی است که شامل مجموعه وسیعی از قطع کنندههای مدار، سوئیچها، کلیدهای فیوز، جدا کنندههای بدون بار، فیوزهای HRC، قطع کنندههای مدار سیستم اتصال نشت زمین (ELCBS)، قطع کنندههای مدار مینیاتوری(MCBS)، وقطع کنندههای مدار قاب بندی شده (MCCBS) و غیره میباشد.
?مجموعه شبکه ای که در تابلوهای توزیع LV وجود دارد عبارتند از:
- تابلو مرکز کنترل قدرت
- تابلو مرکز کنترل موتور
- تابلوهای توزیع بار شامل تابلوهای توزیع برق
تابلو برق ولتاژ پایین میتواند از مجموعه تجهیزات الکترونیکی قطع و وصل همچون فیوزها و کنتاکتورها یا تجهیزات الکتریکی کنترلی مانند درایوها و سافت استارترها و علاوه بر این انواع رلههای حفاظتی در کنار اتصالات و کابلهای رابط تشکیل شده باشد. افزون بر این برای تولید این تابلوها به منظور رعایت اصول حفاظتی و عایقی از ورقههای گالوانیزه و روغنی استفاده میشود. به صورت کلی به دو گونه ایستاده ثابت و کشویی دسته بندی میشوند مانند تابلوهای GIS و AIS که در دو نوع کشویی و ایستاده هستند.
تابلو برق ولتاژ متوسط
تابلو برق ولتاژ متوسط به مجموعهای شامل کلیدها، فیوزها و قطع و وصل کنندههای جریان در مدار گفته میشود.در خیلی از محلهای مجهز به سیستم برق به کار گرفته میشود. در تابلو برق ولتاژ متوسط از عایقهای گازی با هدف ممانعت از خطرات احتمالی استفاده میشود که شناخته شدهترین این نوع گازها، هگزا فلورید گوگرد میباشد که درون محفظه تابلو برق را با آن اشباع میکنند. تابلو برق ولتاژ متوسط در سطح ولتاژ بین ۱۰۰۰V تا ۳۶۰۰۰V قرار دارد، تابلو برق ولتاژ متوسط به طور معمول در سطح ولتاژ ۱ تا ۳۶ کیلو ولت قرار دارند و به شکل چند سلولی مونتاژ میشوند.
?تجهیزات داخل این تابلوها مجموعهای حاوی:
- انواع کلیدهای قدرت یا دژنکتور
- ترانسفورماتورهای اندازه گیری جریان و ولتاژ
- کلیدهای جدا کننده زمین
- کنتاکتورهای فشار متوسط
- رله
- باس بار
- لوازم و تجهیزات کنترلی میباشد.
این نوع تابلو برقها نیز همچون ولتاژ متوسط به دو نوع ثابت (Fix) و کشویی (Withdraw able) تقسیم بندی میشوند. یکی از انواع تابلوهای ولتاژ متوسط، تابلوی کمپکت یا فشرده است که در آن، تجهیزات کلیدزنی و قطع و وصل داخل محفظهای از گاز یا خلأ قرار دارند.
تابلو برق ولتاژ بالا
سیستم برقی که در ولتاژ فراتر از ۳۶ کیلو ولت فعالیت میکند به عنوان تابلو برق ولتاژ بالا نام گذاری میشود،به دلیل ولتاژ بالا، قوس بزرگی در زمان کلید زنی تولید میشود. از این رو، به ملاحظات ویژهای هنگام طراحی تابلو برق ولتاژ بالا نیاز است، مدارشکن ولتاژ بالا اساسیترین المان تابلو برقهای ولتاژ بالا میباشد. در نتیجه، این کلیدها بایستی خصوصیات مختص به خودی را به منظور عملکرد امن داشته باشند.
بروز خطا و کلیدزنی در مدارات ولتاژ بالا بسیار به ندرت اتفاق میافتد. اغلب اوقات، این مدار شکنها در حالت روشن باقی میمانند، و امکان دارد پس از یک زمان طولانی مجبور به واکنش شود؛ در نتیجه مدارشکنها باید قابل اطمینان باشند تا در صورت نیاز عملکرد ایمن را تضمین نمایند. تکنولوژی مدارشکن ولتاژ بالا در طول ۱۵ سال گذشته بسیار تغییر کرده است، در دنیای امروز در تابلو برقهای ولتاژ بالا بیشتر مدارشکنهای روغنی، هوایی و گاز SF6 به کار گرفته میشوند.
?تابلوهای ولتاژ بالا به شکل زیر تقسیم بندی میشوند:
- نوع داخلی ایزوله شده با گاز
- نوع بیرونی ایزوله شده با هوا
?که نوع بیرونی آن نیز شامل دو نوع زیر میباشد:
- مدار شکن نوع تانک مرده
- مدار شکن نوع تانک زنده
کاربرد تابلو برق
در دنیای امروز تابلوهای برق یکی از اجزای اصلی واحدهای صنعتی و مسکونی به شمار میروند که در منازل مسکونی اکثراً تابلو برق کنتوری به کار میرود. تابلوهای کنتوری باتوجه به تعداد واحدهای آپارتمانها، چنانچه تعداد واحدها بیشتر باشد تابلو برق آن آپارتمان نیز بزرگتر طراحی و در نظر گرفته میشود. اما در مکانهای صنعتی از تابلوبرق به عنوان تابلو توزیع برق بهره میبرند که با توجه به وسایل مورد نیاز در یک صنعت از تجهیزات صنعتی ویژه آن صنعت در تابلو برق استفاده مینمایند. ممکن است به این سوال بربخورید که تابلو برق چیست و از آن چه استفادهای میشود؟
?تابلوبرق ها استفادههای مختلفی دارند که در ذیل به برخی از آن ها اشاره شده است:
- تابلوهای برق از انتقال شوک های الکتریکی به افراد و کاربران ممانعت به عمل میآورند.
- تجهیزات و وسیله درون هر تابلوی برق در برابر عوامل گوناگون محیطی همچون باران و باد و برف و غیره محافظت میشوند.
- تابلوهای برق،برق را به طور برابر و یکسان و به مقدار مورد نیاز میان مدارهای مصرفکننده توزیع مینماید.
- قطعکننده ها و فیوزهای درون تابلوی برق،موجب اصلاح ضریب توان شده و از نشتی جریان ممانعت کرده و به توزیع مساوی کمک میکنند.
- تابلوهای برق از با اهمیت ترین منابع تامین انرژی بوده و از منابع برق متعددی استفاده میکنند.
- شیوه کار کلیدها و تجهیزات مدار به تابلو برق بستگی دارد.
?وظایف انواع تابلوهای برق عبارتند از:
✅تابلو کنترل دستی یا اتوماتیک در صنعت: هدف از تابلو های دستی تابلوهایی است که عمل قطع و وصل مصرف کننده بدون کنتاکتور صورت میگیرد که از کلیدهای سلکتوری استفاده میشود.
تابلو برق توزیع که به طور معمول زیر تیر برق میتوان آن را مشاهده کرد.
✅تابلوهای برق خازنی: از سری تابلوهایی است که اغلب در اماکن عمومی مشاهده نمیشود. این نوع تابلوها وظیفه دارند که برق را متعادل نمایند.
ساختار تابلو برق
?لوازم الکتریکی که در تابلو برق صنعتی به کار میرود عبارتند از تمامی عناصری که در مدار الکتریکی قرار میگیرند:
✅کنتاکتور: عامل قطع و وصل مدار فرمان از راه دور میباشد.
✅بی متال: برای دستور قطع بر اثر عبور جریان زیاد
✅انواع رله ها: به منظور ارسال دستور قطع یا وصل بر اثر عوامل گوناگون و خطاهای مختلف (از جمله: رلۀ کنترل فاز، رلۀ کنترل بار و …)
✅انواع کلیدها: برای قطع و وصل مدار (از جمله: کلیدهای سلکتوری، غلتکی، بوش باتون، میکروسوئیچ، فلوتر سوئیچ و …)
✅تجهیزات اندازه گیری: به منظور محاسبه پارامترهای متغیر، همچون:آ مپرمتر، ولتمتر، واتمتر، فرکانس متر، کسینوس فی مترمتر)
✅ترانس جریان یا سی تی و ولتاژ یا پی تی: برای کاهش یا افزایش جریان یا ولتاژ
✅بدنه: بخش فلزی که تجهیزات را محصور مینماید.
✅ارتباطات: ارتباط تجهیزات از طریق هادیها برقرار میشود. مانند سیم، شینه، کابلشو و تمامی کار بخش های وایرینگ و شینه کشی جزء این دسته به شمار میروند. به دو گروه ارتباطات انعطاف ناپذیر (شینهها) و ارتباطات انعطاف پذیر (سیم و کابل) دسته بندی میشوند.
✅کنتاکت کمکی: قطعهای که روی کلیدهای حرارتی نصب میشود و در شرایط قطع کلید حرارتی به اپراتور هشدار میدهد.
✅ترمینال: دو نوع ترمینال در تابلو برق صنعتی استفاده دارد، ترمینال فرمان میکروسوئیچها و سنسورها را فعال میکند. اطلاعاتی را به تابلو برق انتقال میدهد. ترمینال پاور نیز جریان را به طرف دستگاههای مصرف کننده منتقل میکند.
شما میتوانید با مراجعه به صفحه فروشگاه تابلو پاور از انواع تابلو برقهای صنعتی و محصولات دیگر دیدن نمایید.
همچنین برای خرید و یا مشاوره با شمارههای درج شده در وب سایت، تماس حاصل فرمایید.