تابلو برق فشار ضعیف

یکی از اولین اجرای پروژه‌هایی که به برق مربوط هستند، تابلو برق فشار ضعیف است. در واقع این تابلو برق‌ها محفظه‌هایی از جنس‌های مختلف فلزی و یا غیر فلزی هستند که از آن‌ها برای مراقبت از تجهیزات برقی بهره گرفته می‌شود. باتوجه به کاربرد گسترده‌ای که این تابلو برق‌ها دارند لازم است تا همه افرادی که ممکن است روزی با آن سر و کار داشته باشند، با این تابلو برق‌ها آشناییت نسبی کسب کنند؛ بنابراین در ادامه مقاله همراه ما باشید تا با این محصول و ویژگی‌ها و کاربرد‌های آن بیشتر آشنا شویم.

تابلو برق فشار ضعیف مجموعه‌ای از یک یا چند وسیلۀ قطع و وصل فشار ضعیف است که در کنار تجهیزات کنترلی، اندازه گیری، نشانگر، حفاظتی، تنظیم کننده و … مرتبط با خود که به طور کامل نصب شده و کلیه اتصالات الکتریکی و مکانیکی داخلی و قطعات ساختمانی را در بر می‌گیرد؛ بعد از تبدیل ولتاژ فشار قوی به ولتاژ فشار ضعیف در پست‌های ترانس، برای تقسیم انرژی الکتریکی، تابلوهای فشار ضعیف را به کار می‌گیرند.

به طور معمول ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعیف در جریان متناوب از ۱۰۰۰V  و فرکانس 1000Hz  است و در جریان مستقیم ولتاژ نامی تابلو از ۱۵۰۰V  فراتر نمی‌رود. طرح و اندازه تابلوهای فشار ضعیف را تنوع در سلایق مصرف کننده ها، نیازهای گوناگون تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ بنابراین، تابلوهای فشار ضعیف در اندازه‌های استاندارد تولید شده و باتوجه به نیاز به کلید‌های خودکار و یا تلفیق کلید و فیوزهای متعدد و علاوه بر این به دستگاه‌های اندازه گیری و … برای مدارهای خروجی تجهیز می‌شود.

انواع تابلو برق فشار ضعیف

این تابلوها با توجه به مکان نصب آن‌ها از جنس عایق، چدن، ورقه‌های آهن و به شکل‌های گوناگون دیواری، توکار، روکار و همینطور ایستاده جهت استفاده در فضاهای آزاد یا سرپوشیده تولید می‌شوند.

تابلو برق صنعتی با توجه به ولتاژی که مصرف می‌کند، به سه دسته تقسیم می‌شود که شامل موارد زیر است:

? تابلو برق فشار ضعیف

? تابلو برق فشار متوسط

? تابلو برق فشار قوی

همانطور که اشاره شد، تابلو برق‌ها محفظه‌هایی هستند که درون آن‌ها اجزای مختلفی جای می‌گیرند. جالب است بدانید اجزایی که درون تابلو برق‌های فشار ضعیف هستند، با سایر انواع تابلو برق‌ها متفاوت‌اند. علاوه بر آن ولتاژ قابل تحمل این تابلو برق‌های فشار ضعیف در مقایسه با سایر انواع تابلو برق، بسیار کمتر و تا ۱۰۰۰ ولت است. ساختمان‌ بندی تابلو برق‌های فشار ضعیف با توجه به کاربردی که دارند، می‌تواند متفاوت باشد. از این جهت، تابلو برق فشار ضعیف را می‌توان در چهار دسته زیر تقسیم‌بندی کرد که عبارت‌اند از:

? تابلو برق‌های ایستاده

? تابلو برق‌های میزی

? تابلو برق‌های دیواری

? تابلو برق‌های رک

گرچه ساختمان و کاربرد این چهار نوع تابلو برق با هم متفاوت هستند، اما همه‌ی آن‌ها جزء تابلو برق‌های فشار ضعیف دسته‌بندی می‌شوند.

استاندارد تابلو برق فشار ضعیف

استاندار‌ها یکی از مهم‌ترین مواردی هستند که بررسی صحت آن به کاربر اطمینان خاطر می‌دهد؛ در حقیقت استاندار‌ها تمام اطلاعات لازم را که در زمینه‌های مختلف از جمله طراحی، ساخت و پیاده سازی، نصب کردن و همچنین راه اندازی، نگهداری و تعمیر، حمل و نقل و جا به جایی و… را در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌دهد و پیروی از اصول استاندارد در هر زمینه‌ای برای افراد واجب و ضروری است. این موارد در مورد تابلو برق‌ها از جمله تابلو برق‌های فشار ضعیف نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

استاندارد تابلوهای برق فشار ضعیف نیز یک استاندار بسیار جامع است که در آن مشخصات و نکات ضروری در کارکرد و ساختمان یک تابلوهای برق فشار ضعیف به طور کامل مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت، از جمله استاندار‌های لازم در یک تابلو برق فشار ضعیف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

? اسکلت نگهدارنده

? کلید‌های خودکار، حرارتی و مغناطیسی

? پوشش‌های به کار رفته

? فیوز‌ها و کلید‌ها

? کلید‌های مینیاتوری

? لوازم و وسایل برای اندازه گیری

? ترانسفورماتور‌های جریان برق

? لامپ‌های نمایشگر و سیم کشی

خطوط T-S-R به ترتیب با رنگ زرد، قرمز، آبی و سیم نول نیز با رنگ سیاه معین می‌شود. در برخی از تابلوها بر روی درب تابلو یک سری کلید وجود دارد START-STOP یا یک کلیدگردان که جهت روشن و خاموش کردن روشنایی و یا موتور استفاده می‌شود. این تابلوها به طور معمول در روبرو دارای دربی هستند که دسته کلیدها، وسایل اندازه‌گیری، انواع پوش باتن و همینطور لامپ سیگنال بر روی آن سوار می‌شوند و با توجه به نوع نیاز امکان دارد قسمت پشت تابلو باز یا بسته باشد.

خرید تابلو برق فشار ضعیف

اگر شما نیز جزء آن دسته از افرادی هستید که قصد خرید تابلو برق فشار ضعیف دارید، باید به نکات حائل اهمیتی توجه داشته باشید. از جمله نکاتی که هنگام خرید تابلو برق فشار ضعیف با آن توجه کرد شامل موارد زیر است:

◀️ برای خرید این تابلو‌ها باید نوع مد نظر را انتخاب کرد. باتوجه به وضعیت جغرافیایی و جوی نیز باید بهترین جنس تابلو برق فشار ضعیف متناسب با شرایط محیط انتخاب کرد.

◀️ در خرید تابلو برق باید به استاندارد‌ها نیز توجه کرد؛ زیرا استفاده توجه به اصول استاندارد خرید مطمئنی را رقم خواهد زد.

◀️ سعی کنید برند‌ها و مارک‌های معروف و به نام موجود در بازار را بشناسید و درباره‌ی مزایا و معایب هر یک تحقیق کنید و بهترین گزینه موجود را با توجه به نیاز خود شناسایی و در نهایت خرید انجام دهید.

◀️ پس از خرید نیز دفترچه راهنمای فنی و همچنین کاتالوگ عمومی تابلو برق فشار ضعیف را مطالعه کنید و از افراد متخصص در این زمینه برای نصف و راه اندازی آن کمک بگیرید.

ویژگی تابلو برق فشار ضعیف

مشخصات فیوزهای به کار رفته در تابلو همراه با پایه فیوز، کلید مینیاتوی (تکفاز، سه فاز، ولتاژ قابل تحمل) رله، کنتاکتور، کلیدگردان (با مشخصات کامل) مشخصات ترمینال، مشخصات شین فاز، نول، مقره‌های پشت شین، نوع سیم کشی داخلی تابلو، نوع سیم کشی خط به تابلو، نحوه‌ی انتقال سیم در تابلو (ترانکینک، استفاده از کمربند) به کار بردن سیم یک تکه در تابلو، شماره‌گذاری خطوط روی ترمینال و استفاده از کابلشو است. تمام این عنوان‌ها همراه با مشخصات کامل است. این مشخصات موجب عمر بیشتر تابلو، خطای کمتر و تعویض راحت تر تابلو می‌شود. وجود سیم ارت در تابلوی برق الزامی و با رنگ سبز قابل مشاهده است.

یکی از ویژگی‌های این تابلو برق‌های فشار ضعیف، محصول بودن محیط است که باعث می‌شود بسیاری از خطراتی که ناشی از بکار‌گیری تجهیزات الکتریکی ولتاژ بالا و خطرناک است، برای افراد و مصرف کنندگان به حداقل مقدار ممکن برسد؛ علاوه بر آن، این ویژگی سبب می‌شود تا تجهیزات داخلی آن در برابر عوامل محیطی همانند گرد و خاک و آب و آلودگی حفظ شود و در نهایت در تأمین امنیت و محافظت آن نقش به سزایی دارد.

اکثر تابلوهای موتورخانه از نوع ایستاده بوده و دیگر تابلوها از نوع توکار تمام بسته هستند. قطعات مکانیکی و الکتریکی داخل تابلو شامل ضخامت ورق، فریم تابلو، روبند، نوع رنگ استفاده شده، جا نقشه‌ای، یراق آلات، نوع تابلو (یک درب، دو درب، نرمال، اضطراری) نام شرکت سازنده تابلو، نام تابلو، چراغ سیگنال (رنگ، تعداد، وات، نوع لامپ، فیوز) است.

کاربرد تابلو برق فشار ضعیف

معمولاً از تابلو برق‌های فشار ضعیف در ساختمان‌های بزرگ، بیمارستان ها، پارک ها، شرکت‌ها و کارخانجات و پالایشگاه ها، میادین نفت و گاز به کار می‌رود. باتوجه به طراحی و مهندسی که هر یک از مهندسان ممکن است انجام دهند، نوع تابلو و ساختمان و کاربرد آن‌ها می‌توانند متفاوت باشند. اگر پروژه‌ای در حجم و ابعاد بزرگ باشد، گاهی لازم به نصب چندین تابلو برق باشد.

شین‌های مسی حامل جریان درون تابلوها بر روی مقره‌های اتکائی نصب می‌گردد. کلیدها با هادی‌های مسی بدون روپوش یا روپوش‌دار با مقاطع مناسب و کافی به شین‌ها متصل شده‌اند و به طور معمول سیم‌بندی‌های دستگاه‌های اندازه‌گیری و کنترل در داخل کانال‌های پلاستیکی و یا درون محفظۀ پشت تابلو تعبیه می‌شوند. می‌توان در داخل تابلوهای استاندارد، دستگاه‌های مربوط به راه‌اندازی الکتروموتورها یا وسایل فرمان را با اندازه‌های مناسب نصب کرد.

در اصل محل قرارگیری وسایل تابلوئی و همینطور سیم‌کشی داخل تابلوها باید در دسترس باشد تا به آسانی تعمیر شوند. برای تسهیل تعمیر و تعویض قطعات مستهلک شدۀ تابلو از سیستم موزائیکی می‌توان بهره برد. در این سیستم وسایل به گونه‌ای تعبیه شده‌اند که به آسانی قابلیت جداسازی از کل تابلو را داشته باشد.

مهم‌ترین کاربرد‌های تابلو فشار ضعیف در موارد زیر خلاصه می‌شود:

? جلوگیری کردن از انتقال شوک‌های الکتریکی به افراد و کاربران

? حفاظت کردن از تجهیزات و لوازم در برابر عوامل محیطی متفاوت همانند باد و باران و برف و…

? توزیع کردن مساوی و متناسب توان در مدار‌های مصرف کننده

? اصلاح کردن ضریب توان

? جلوگیری از نشت کردن جریان‌ها

? توزیع مناسب برق و تغذیه درست مصرف کننده‌ها

? ایجاد ایمنی مناسب برای مصرف کنندگان

? کنترل دستی و یا خودکار در مرکز‌های صنعتی برای قطع کردن و وصل کردن برق بدون کمک به کنتاکتور‌ها و کلید‌های سلکتوری

انواع تابلو برق فشار ضعیف

تابلوهای فشار ضعیف در سطح ولتاژ کمتر از 1000 ولت دسته بندی می‌شوند. ولتاژ نامی تابلوهای فشار ضعیف اکثرا تا 690 ولت و ولتاژ سرویس تا 500 ولت است. تابلوهای فشار ضعیف به طور معمول در سه نوع زیر تولید می‌شوند:

✅ تابلوی دیواری 

✅ تابلوی ایستاده ثابت 

✅ تابلوی ایستاده کشویی

تابلو برق فشار ضعیف توکار

تابلو برق دیواری توکار مانند تابلو برق روکار بوده با این اختلاف که بخش عمق تابلو در دیوار تعبیه می‌شود و یک لبه به شکل کتیبه به نمای بیرونی تابلوها افزوده می‌گردد که امکان مشاهده‌ی آن بر روی دیوار به همراه درب وجود دارد.

تابلو برق فشار ضعیف روکار

به طور معمول برای ابعاد کوچک‌تر و تجهیزات کمتر و فضای کوچک‌تر از تابلو برق روکار استفاده می‌شود و جهت تأمین برق بخشی از کارخانه یا … به کار گرفته می‌شوند. ورق مصرف شده در این تابلوها به طور معمول از ۷۵/۰ میلی‌متر تا ۵/۱ میلی‌متر بوده و قطعه‌ها و تجهیزات بر روی صفحه کابین قرار می‌گیرند و پس از تجهیز تابلو، مکان نصب آن که به طور معمول روی دیوار و با نظر به استانداردهای مربوطه به خصوص ارتفاع نصب از کف زمین، نصب می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله تلاش شد تا شما را تا حدودی با تابلو برق فشار ضعیف آشنا کنیم و به معرفی آن پرداختیم؛ همچنین انواع آن را مورد بررسی قرار دادیم. اصول استاندارد نیز از دیگر مسائل مهم است که در خصوص این تابلو برق‌ها باید به آن توجه ویژه داشت. همچنین با ویژگی‌ها و کاربرد‌های این تابلو برق‌ها نیز آشنا شدیم. شما عزیزان نیز اگر در این زمینه نیاز به راهنمایی بیشتر دارید می‌توانید با مشاوران و کارشناسان با تجربه تابلوپاور در این حوزه ارتباط بگیرید و یا زیر همین پست برای ما کامنت بگذارید.